No corazón de Europa.
(notas a propósito de Memorial
e danza de Francisco Cortegoso)
para Xonás, que no 2016 terá “cumprido” un ano
“Un texto non é un texto máis que se se esconde á primeira mirada, ao primeiro
chegado á lei da súa composición, á regra do seu xogo”.
“Só preciso ler, só me interesa ler,
para no caso incluso poder pensar, escribir. Deixarme nos ocos”.
*Resultoume severamente complexo ler onde Fran (non) escribe. Ler o non escrito, o territorio. Aquilo que non se canta pero
que deixa vir á cantiga. Deixando así á lectora, ao lector nas marxes para a
intrusión da súa (in)propia lectura/escritura que tanto terá. O lugar onde o con
da escrita se adianta ao se espazar en extremo. Iso que para min fai deste libro exquisitamente escrito ao inventar o
“autor”, un autor mestizo e contaminado polo afora, unha gramática propia, ao
el a si expropiarse, lanzarse en envío
fóra de si mesmo.
*Precisamente, seguindo a Gonzalo Hermo, o “eu poético” era un límite do poema. Poesía, entón, no
intransferible da man que porta, “como un principio de escrita”, o oco por onde
ELA respira, xoga, deixa pasar, retrae, exponse ao estremarse. Ao estremar a vida deixándolle lugar, espazo:
o conflito, o disenso por dicilo con Rancière.
*Pensamos que Fran apenas escribe pero escribe. E como escribe! Porque nós, lectoras, non
sabemos cara a onde vai dobrar a corneta, nin quen vai tocar coas palmas dos
pés descalzos os “mirábeis tardiamente madurecidos” aló na “Rue Beauregard”.
Por iso que esta escritura toléanos, tólease ela mesma por estremarse. Por deixarse
nos ocos ao ela devolver “unha exacta proporción de auga” repetidamente baixo
do sol, cando se espaza. CORPUS
Claro que escribe, pero nunha lingua “nin viva nin morta”. Escribe o
territorio ao tocado dos humildes, unha escritura tocada, en derrama, desmembrada, en caída. Tocada,
logo, esta escritura polo abrirse a si canda o outro que re-trae para apenas
cubrir o lugar deixado. Para así deixalo en aberto para nós. TOUCHER
PERO non estou logo eu clareando nada, no entanto certa hermenéutica fala de comprensión, explicación e
interpretación á hora de clarificar o claro-escuro. Mais eu non tratei de
comprender nada para logo poder explicar aquí algún tipo de estrutura ou
retórica referida á escritura que vén canda
Memorial e danza. E menos
tratei ao fin de interpretar. Polo tanto non pensei nin escribín en tal
sentido. Esta vía de coñecemento só trataría, se así se dera o caso, de situala
aquí por escrito, de urbanizar o territorio Cortegoso como quen tratara de
urbanizar Rosalia, Fassbinder, Celan, Artaud, Genet ou a Duras. (E claro que se
pode).
“Só preciso ler, só
me interesa ler, para no caso incluso poder pensar, escribir. Deixarme nos
ocos”.
Entón poderiamos pensar que en Memorial
e danza se escribe sobre a premura de pór en escena o desaxuste do noso
tempo, e se escribe xustamente desde aí , tratando de axustarse ao
desaxustarse, precisamente ao deixarse tocar polo afora, ao exporse ao que esta
operación opera.
E entón poderiamos
dicir tamén que Memorial e danza é un libro que procura temporalizar o
espazo e espazar o tempo, para que xustamente nesa operación se poda dar, se
fose o caso, o que de acontecemento vén canda ela con todo o real que a estrema.
E entón tamén poderiamos dicir que en Memorial e danza non hai
silencio(s), en todo caso territorios : “Se digo que hai beleza no xiro que
desprega a dalia; / se digo: olla ese
neno que pendura da figueira; / digo o territorio”. Corpos, atravesados,
entreverados, con-entre-cruzados de turbulencias. Quizais un ruído negro aquí
no libro que lemos tratado canda unha lingua pos-humana que, no entanto, o pon
en escena dándolle, iso si, acubillo por mor dun saber retórico fóra xa de toda
violencia fonocentrada. Aquí esa idea de que o libro contén certa repetición
sen repetición, certo traballo agochado de AMOR. “Lixadas do pó que achegara a si, / aquelas
uñas grosas e arqueadas / como unha resoluta revolución / corporal / que
deslinda”.
E tamén poderiamos dicir que todo en
Memorial e danza está transido polo transcorrer do sangue
clorofílico. Ao contacto dos corpos coa
luz dos outros, incluso coa propia exapropiación
hermafrodita. Que fai do poeta un animal
do afora, ao sobrepasar a
realidade sinxelamente presente por vivir no real na dirección do
imposíbel.
E poderiamos dicir que en Memorial e danza se dá
un asunto ao que, seguindo ao detective Delmiro Rocha, chamarémoslle exapropiación: un exceso dobre, un
exceso sobre a propiedade do propio. “Un dobre movemento no que me dirixo cara
ao sentido coa intención de apropiarme del, pero á vez sei e desexo, o recoñeza
ou non, que siga sendo estraño para min, transcendente, outro, que fique alí
onde hai alteridade”.
E tamén, incluso,
se nolo permitides, poderiamos dicir que Memorial
e danza é un libro queer. “Un único órgano / emerxente e central, /
hermafrodita e de polución intensa, / a onde levar este baciamento / da cunca en que bebemos.”
E se en Memorial e danza se dese unha tal relación, meu querido
Xonás, que deixa a marca leve da ave. Real espazamento do tempo e real
temporalización do espazo. Unha relación cunha fronteira. María, pero non como parábola, como nos
adianta o tal Hermo, non, senón como REAL A SI. Alí, aí, aquí. “por se devolver
ao mundo” esta escri(a)tura, meu Xonás. Este a si de seu estar fóra.
Poderiamos seguir e despregar estas notas para así seguir lendo Memorial e danza. No entanto, quixera para rematar pór aquí unhas palabras
que Jacques Derrida lle adica ao poeta Francisco, dixo del que a “exactitude” é
a súa palabra, a “esixencia de chegar ao último extremo”, a esixencia que o
leva a querer “tocalo todo” e que non desexa renunciar a nada, nin sequera a
palabras “incríbeis” como alma ou espírito, corpo, sentido, mundo, comunidade,
liberdade, amor…
Praia de Oza (A Coruña) outono 2014
Logo do escrito:
“Lean Cortegoso, o planeta ben o merece”.
[Texto lido na presentación de Memorial e danza no Medusa de Compostela, o 17 de decembro de 2014. No acto participaron María do Cebreiro, o propio Claudio Pato e mais o autor].
Ningún comentario:
Publicar un comentario