Un filme sobre o desexo

Para Carlos, que está de despedida, e algo sabe do que aquí conto

Si, ao meu ver, Gone with the wind é un filme fundamentalmente sobre o desexo.

Renego desa lectura canónica segundo a cal Ashley sería o verdadeiro amor de Scarlett, mentres que o fracaso do seu matrimonio con Rhett Butler se explicaría polo seu carácter de comodín ou segundo prato. Case diría que ao revés. Ben pensada, a relación de Ashley e Scarlett é a paradigmática do amor cortés, pero cos papeis cambiados: aquí ela exerce o rol de amante penitente e el o de amada esquiva. Funcionan todos os elementos: Melanie, a bondadosa (e almibarada) prima de Ashley, con quen está prometido, actúa como o elemento que imposibilita a consumación do amor, ese papel que nas cantigas provenzais e galego-portuguesas exercía un esposo ciumento ou a distancia entre clases. 

Pero que pasaría se Melanie morrese, non sei, nun accidente doméstico, e se salvase o escollo que lles impedía estar xuntos? Para min non hai dúbida. Scarlett acabaría fuxindo de Ashley como da peste. O desexo que sente cara a el é puramente fantasmático, e non se entende sen o factor-barreira que impide a consumación. Finiquitada esa distancia que permitía apreixalo como un obxecto de desexo sobre o cal fantasear, o interese desaparecía inmediatamente. Noutras palabras, Ashley pasaría de ensoñación romántica a señor-algo-molesto-que-ocupa-a-metade-da-cama e cumpriríase así a máxima da psicanálise segundo a cal non sempre queremos conseguir aquilo que pensamos desexar.

Rhett, no entanto, é real. Aparece desde un primeiro momento desprovisto de máscaras, sen carga espectral: é un latin lover caprichoso e cara dura que aspira a conquistala. Os devaneos dela, que parece nunca asumir de todo a relación, acaban co matrimonio – e velaí por que a escena final, onde el lle espeta aquel memorable «frankly, my dear, I don't give a damn», posúe a categoría de clímax no conxunto da trama. Non porque Scarlett sexa unha nena caprichosa que quere o xoguete cando llo quitan (como el mesmo suxire ao despedirse), senón porque descobre que a quen ama de verdade non é a Ashley, senón ao propio Rhett.

O final, a orixe como subterfuxio, o regreso ao fogar para comezar de novo, agora comprendéndoo todo, dá sentido á historia e complétaa como un xogo de equívocos sobre a verdadeira natureza do desexo.

Pecho esta entrada cun dos mellores poemas que se escribiron en Galicia na década de 90. E iso penso, talvez porque tamén eu regreso a Tara[goña] de cando en vez, para reconstruír o mundo ou o que sexa, e porque desde Tara hoxe escribo estas liñas. 

Tara

Como en ti, como en Atlanta. Falando da seca, da sega, dunha xeografía arriscada que se extendía simplemente así, coma campos de algodón arredor de Tara. Pero aquí, aquí todo foi noso; aprender o mundo que regresaba sempre para salvarnos xuntos, agardando atados, coas mans á espalda pero vivos, porque aquí, incluso aquí, o mundo seguía ben, nen mellor nen peor de como o deixáramos.

Xa non importa, pero eu non tiven corazón; amaba os golpes baixos e aprendía a falar con terror porque sabía historias das outras, das que aínda están por contar e permanecen sempre como a terra roxa de Tara. Sen embargo non fixen nada inútil por salvarme, e agora non debo pensar niso, de todas formas xa non importa.

Porque xa nada queda do sur, Ashley. Agora só quero amar o que me pertence e esquecer a agresividade daqueles días como esquezo a fuxida, o reencontro. O inferno non é un lugar decisivo aínda que o queime todo e xa non tente versos dominantes para ter razón e forza. Regresa o texto sen pulso nen forma e escribo detalladamente nada, reanimo algo que nen sequera existe porque esta vez habemos dicir a verdade. Porque era ese o noso destino e os nosos ollos épica.

Regresaremos a Tara para reconstruir o mundo. Será a poética da sega, da seca. Será un motivo literario que sangre. Con razón ou sen ela teremos a forza necesaria para cinguir á cintura toda esa terra queimada, estilizar o poema con violencia até que nos custe respirar.
Abismal como unha dama, e nunca máis como unha dama.

Agora que todo marchou co vento non faremos nada inútil por salvarnos, esta vez habemos dicir a verdade como se ese fose o noso destino, e os nosos ollos épica.

Realmente, mañán será outro día.

Emma Couceiro

https://www.youtube.com/watch?v=YYj0M19Ap34